İşe iade davaları, uygulamada sık olarak görülen ve haksız şekilde işten çıkarılan çalışanın birtakım haklarını geri almak için başvurduğu bir dava yolu olmaktadır. Çok mühim sonuçları bulunan ve önemli hukuki zemine sahip olan bir aşamadır. Makalemizde işe iade davası koşulları ve dava süreci hakkında önemli bilgiler paylaştık.
İşe İade Davası Ne Demektir?
İşe iade davası nedir sorusunun yanıtını açıklayalım. Personelin haksız şekilde çıkarıldığı işine geri dönmesi, işine geri alınmadığı zaman birtakım tazminat tutarlarının ödenmesi istemi ile açılan davalardır. İşe iade davası 4857 numaralı İş Kanunu madde 20’de düzenlenmiştir.
İşe iade davası, uygulamada çok farklı görünümlerde olmaktadır. Bu yüzden yasal düzenlemeler yetersiz kalabilmektedir. Bu bağlamda daha çok yargı kararları ile şekillenmektedir. Yargı kararları ise sık olarak değişmektedir. Bu sebeple de işe iade davası avukatı ile iş birliği yaparak sürecin hızlı ve problemsiz bir şekilde çözüme kavuşturulması önem arz etmektedir.
İşe İade Davası Şartları Nelerdir?
Konuyla alakalı olarak işe iade davası şartları mutlaka bilinmelidir. Bu davanın şartları hem yasal düzenlemeler hem de yargı kararları çerçevesinde şekillenmiştir. İş güvencesi hükümlerine tabi olmaktadır. Personelin, iş güvencesi hükümlerinin koruma altında olabilmesi için şunlar gereklidir:
- Firmada otuz ve üzerinde çalışan olması lazımdır.
- Belirsiz süreli çalışan işçi olması gerekmektedir.
- İşverene ait firmada altı ay ve üzerinde kıdem süresini doldurmuş olması lazımdır.
- Belirli düzey işveren vekili olmaması önemlidir.
Bu koşuları taşıyan bireylerin sözleşmelerinin feshedilmesinde yalnızca 2-4-6-8 haftalık ihbar zamanlarına uyulması yetmemektedir. İlgili feshin muhakkak daha evvel de yukarıda açıklanmış olan, kanunda sınırlı şekilde sayılan temel grup nedenden birine dayanması gerekir. Bunlar:
- Ekonomik nedenler
- Personelden kaynaklanan nedenler
İşveren, personelden verimi ya da davranışlarından doğan nedenler ile iş akdini feshetmek isterse, personelin savunmasını kesinlikle almak zorundadır. Savunma feshinin geçerliği olup olmadığının araştırılması için bu ön koşuldur. Eğer ki savunma alınmadan sözleşme feshedilirse mahkeme daha ilk duruşmadan işe iade kararı vermektedir. Personelin savunmasının alınması da kendi başına yeterli kabul edilmemektedir. Personele, işten çıkarılma nedeni muhakkak yazılı ve açık bir biçimde bildirilmelidir.
İşe İade Davası Açma Süresi Nedir?
İşe iade davası açma süresi de merak edilen hususlardan biri olmaktadır. Bu davanın açılma zamanı hakkında ilk olarak arabuluculuğa değinmek gerekmektedir. Personelin işten çıkarılmasından sonra bir ay içinde arabuluculuğa başvurması lazımdır. Sonrasında bu görüşmeler neticesinde düzenlenen son tutanak gününü izleyen iki haftalık süre dahilinde davanın açılması gerekir. Eğer ki, arabuluculuk yoluna başvurmadan dava açılır ise usulden ret kararı çıkmaktadır. Bu karar nezdinde ilgili kararın tebliğinden itibaren iki haftalık zaman içinde arabuluculuğa başvuru yapılmalıdır.
İşe İade Davalarında Yargılama Süresi ve İspat
İşe iade davasında basit yargılama usulü geçerli olmaktadır. İspat yükü somut gelişmenin kapsamına göre personelde ya da işverende olabilmektedir. Bu davanın tek bir konusu bulunmaktadır. Bu da işe iade hususudur. Davada kıdem tazminatı, işçi alacağı veya ihbar tazminatı gibi konular görülmemektedir. Fakat bu davanın hüküm bölümünde işe iade ile beraber bir miktar tazminatlara hükmedilebilmektedir. İşveren işe iade davasında feshin geçerli sebebe dayandığını ispat etmek zorundadır.
Yargılama, personelin işinden çıkarılmasının haklı ya da geçerli bir sebebe dayanıp dayanmadığını, personelin savunmasının alınıp alınmadığının ve aynı zamanda savunması alınmış olsa dahi personele yazılı ve açık bir biçimde bu kararın bildirilip bildirilmediğinin belirlenmesini sağlamaktadır. Bu davayla personel, işverenden kendini işe tekrardan almasını talep etmektedir.
Yargılama aşamasında tanıklar dinlenmektedir. Ayrıca en mühim ispat unsuru şüphesiz ki tanıklardır. Sonrasında bilirkişi raporu gerekiyor ise alınmaktadır. İşçi kurumlarından ve sendikalardan görüş alınmaktadır. Diğer ispat unsurları da değerlendirilmektedir. Son olarak hüküm verilmektedir.
İşe İade Davası Süresi Ne Kadar?
Bu davayla ilgili en çok sorulan sorulardan biri de işe iade davası süresi ne kadar sorusu olmaktadır. Bu davalarda arabuluculuğa başvuru zamanı, feshin kendine bildirilmesinden itibaren bir ay olmaktadır. Arabuluculuk görüşmelerinin ne kadar sürdüğünün herhangi bir önemi bulunmaz. Arabuluculuk son tutanağının imzalanmasını izleyen iki haftalık süre dahilinde dava açılmaktadır. Bu da demek oluyor ki, işe iade davası açma süresi iki hafta olmaktadır.
Arabuluculuğa başvurulmadan dava açılması durumunda davanın usulden reddine karar kılınır. Bu kararın bireye tebliğ edilmesinden sonra iki haftalık zaman içinde tekrardan arabuluculuk için başvuru yapılabilmektedir. Arabuluculuk son tutanağından sonra yine iki hafta dahilinde davanın açılması gerekmektedir.
İşe İade Davası Masrafları 2023
Bu davalarla alakalı olarak işe iade davası masrafları da bilinmelidir. Genel anlamda mahkeme harç ve diğer giderler ile avukatlık ücreti ödenmelidir. Bunların her biri somut olayın niteliklerine göre belirlenmektedir. İşe iade davası 2023 masraf tutarı ilk başta 741 TL şeklindedir. Masraf kalemleri şöyledir:
- Başvuru harcı: 80.70 ₺
- Vekalet pulu: 18.15 ₺
- Gider avansı: 550.00 ₺
- Peşin harç: 80.70 ₺
- Vekalet harcı: 11.50 ₺
Bunlar haricinde sonradan ortaya çıkma olasılığı bulunan masraflar da bulunmaktadır. İlgili masraflar keşif ve bilirkişi masrafları şeklindedir. Bu masrafları dava sürerken mahkeme talep etmektedir. Bunlar:
- Tanık ücreti: 68 ₺
- Keşif gideri: 721 ₺
- Bilirkişi ücreti: 385 ₺
İşe iade davasıyla alakalı bilinmesi gerekenlerden söz ettik. Görüldüğü üzere hem uygulamada hem de yasal olarak ve aynı zamanda yargı kararları manasında ciddi bir hukuki zemin söz konusudur. Bu davanın başarılı bir şekilde sonuca bağlanması adına kesinlikle avukat desteği alınmalıdır. İş Hukuku alanında deneyimli ve profesyonel olan AVD Hukuk avukatları, sizlere işe iade davalarında en iyi şekilde destek olacaktır. Hukukun farklı alanlarında uzmanlaşmış olan avukat kadromuz, İş Hukuku dahilindeki tüm davalarda deneyimlidir ve süreci en iyi şekilde yönetir.